Hakkımızda

Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü

Boğaziçi Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü lisans, yüksek lisans ve doktora düzeylerinde eğitim verir. Lisans ve lisansüstü programlarımız edebiyat metinlerini karşılaştırmalı ve disiplinlerarası bir yaklaşımla inceler ve yakın okumayı tarihsel ve kuramsal analizlerle birleştirir. Eğitimimiz geçmiş ve bugünkü Türk dili ve edebiyatı meselelerini diğer bilimlerin birikimleri ile beraber ele alır. Bölümümüzde bir disiplin olarak dil ve edebiyatın yöntem ve birikimleri, diğer sosyal ve beşeri bilim alanlarıyla etkileşim içinde, disiplinlerarası yaklaşımlarla ve başka edebî geleneklerle diyalog halinde öğrenilir. Öğrencilerimizi bu çok yönlü öğrenime, hem ulusal hem de uluslararası boyutlarda akademik etkileşime açık bir öğretim kadrosu yönlendirir. Böylece öğrencilerimiz, farklı çalışma alanlarına dair birikimlerini çeşitli öğrenme ve düşünme biçimleriyle harmanlarlar. Beşeri bilimler, sosyal bilimler ve doğa bilimleri arasındaki kesişimler hakkında fikir edinirken bir yandan da farklı alanlarda çalışabilmek ve başarılı araştırmacılar olmak için deneyim kazanırlar.

Ayrıca lisans öğrencilerimizden arzu edenleri, yüksek lisans ve doktora programlarına hazırlamak ya da bu konuda eğilimi olanları teşvik etmek de bölümümüzdeki lisans eğitimi sırasında dikkat ettiğimiz bir konudur. Yüksek lisans ve doktorada verdiğimiz eğitimde ise, gerek eski ve gerek yeni edebiyat alanlarında sadece Türkiye değil, dünya genelinde başarılı olacak mezunlar vermeye ve mesleğimizi bizden öteye, bizden daha yükseğe çıkaracak meslektaşlarımızı yetiştirmeye çalışıyoruz.

Bununla bağlantılı olarak, bölümümüzdeki eğitimde disiplinler arası ya da bazen çok disiplinli çalışmaları teşvik ediyor, başka disiplinlerle iletişim ve işbirliğini geliştirmeye çabalıyoruz. Tabii bu çabayı bütünleyecek bir diğer adım olarak, ülke ve uluslararası düzeyde Türkoloji bölümleri ve çalışanlarıyla iletişimi geliştirmeye ve bağlantılı olarak nitelikli yayın artışını sağlamaya çalışıyoruz. Bütün bunları 30 yıla yaklaşan bir geçmişe ve bu geçmişle oluşan deneyime dayanarak yapmaktayız.

Bölümümüzün Boğaziçi Üniversitesi’ndeki başlangıcı 1970’lere uzanır. Türkoloji tarihinin önemli isimlerinden Fahir İz ve Ali Alparslan’ın o yıllarda Dilbilim ve Edebiyat Bölümü’nde (şimdiki Batı Dilleri ve Edebiyatları Bölümü) verdikleri Türk edebiyatı ve Osmanlı Türkçesi dersleri bölümümüzün ilk nüvesini oluşturmuştu. Daha sonra, kurucu başkan Süheyla Artemel, Fahir İz ve bölümün gelecekteki ikinci başkanı Günay Kut’tan oluşan kadro 1981–1982 akademik yılında yüksek lisans ve doktora programları ile bölümü faaliyete geçirdiler. Lisans programımız da 1984 yılında öğrenci kabul etmeye başladı. Yaklaşık otuz yıldır yüzlerce lisans ve lisansüstü mezunu veren bölümümüzün şu andaki başkanlığını Fatma Büyükkarcı Yılmaz yürütmektedir.

Lisans programımız temelde, tüm Türk Dili ve Edebiyatı bölümlerinde olduğu gibi,
1. Eski Türk edebiyatı
2. Yeni Türk edebiyatı
3. Türkçenin tarihi ve yapısı
4. Halk edebiyatı
alanlarında verilen derslere dayanır.

Dille ilgili dersler arasında, klasik filolojiye özgü olanların yanı sıra, modern dilbilim yöntemleriyle oluşturulanlar da yer almaktadır. Ne var ki, Boğaziçi Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü genel Türkolojiye özgü bu yapıyı, üniversitemizin özgün eğitim anlayışıyla da birleştirmiştir. Bir yandan alana ait dersler disipline özgü en kapsamlı ve derinlemesine yöntemlerle öğretilirken, öğrencilerimiz okulun diğer bölümlerinden sosyal bilimler, doğa bilimleri ve beşeri bilimler derslerini seçmeli olarak alırlar. Lisans programımızdan mezun olan bir öğrenci hem disiplinin temel direklerini edinmiş hem de akademik bilgi ve görgüsünü çok disiplinli bir yoldan zenginleştirmiş olur.

Aynı zenginlik dil konusunda da hedeflenir: İngilizce hazırlığı aşıp bölüme kaydolan öğrenciler ilk iki yıl boyunca Osmanlı Türkçesi ve Türkçe grameri derinlemesine öğrenirken, bölüm içi seçmeli ders olarak Farsça ve Arapça alabilmektedirler. İsteyen öğrenciler üniversitede öğretilen Fransızca, Almanca, İspanyolca, Rusça, Japonca, Çince gibi yabancı dilleri öğrenmeye de başlayabilmektedirler.

Lisans düzeyinde gösterdiğimiz özeni, yüksek lisans ve doktora alanlarında da göstermekteyiz. Yüksek lisansa giren ve programı başarıyla tamamlayan her öğrenciyi meslektaş adayımız olarak umutla izliyor ve doktoradan mezun olan öğrencilerimizi yeni meslektaşlarımız olarak coşkuyla kutluyoruz. Yüksek lisans programımız hem eski hem yeni edebiyat derslerini kapsayan ortak bir eğitim programının ardından öğrencinin seçtiği alanda bir tez yazmasıyla sona eriyor. Doktora eğitimimiz ise, doğrudan eski ya da yeni edebiyat alanlarında açılıyor. Bununla birlikte, her aşamadaki eğitim süreçlerinde hem Türkolojinin alanları arasındaki ilişkiyi vurguluyor hem de diğer disiplinler arası bir bakışı teşvik ediyoruz.

Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, lisansüstü eğitimi ve üyelerinin araştırma ilgileri açısından “Türk Dili” alanına yoğunlaşmamaktadır. Bununla birlikte, üniversitenin diğer bölümlerindeki öğrencilere Osmanlı Türkçesi, Arapça, Farsça ve Osmanlı paleografyası gibi alanlarda öğretim verdiğimizi vurgulamalıyız. Ayrıca yurt dışından gelen öğrenciler için farklı seviyelerde Türkçe derslerini içeren bir birimimiz de mevcut.

Bölümümüz, öğrencilerinin gelişimi ve üniversitenin toplumsal ve kültürel yaşamına düzenlediği konferans, seminer, konferans, sempozyum ve atölye çalışmalarıyla da destek vermektedir. Bu anlamda, gerek lisans ve gerek lisansüstü düzeylerde, misafir hocalar aracılığıyla eğitim çeşitliliğini de arttırmaya çalışıyoruz.

Bölümümüzle ilgili önemli bir bilgi: Boğaziçi Üniversitesi İngilizce eğitim veren bir üniversite olmakla birlikte, bölümümüz derslerinin çoğunluğu, dayanılan malzeme nedeniyle Türkçe yürütülmektedir.